فناوری‌هایی در حوزه پزشکی (قسمت پایانی)

فناوری برای آینده

شرکت‌های فعال در حوزه بیومدیکال تنها شرکت‌هایی نیستند که در راستای شکل‌دهی آینده بهداشت و سلامت بشر گام برمی‌دارند. با وجود این که تلاش‌ها برای کاهش وزن ناشی از پرخوری هرسال دشوار و دشوار‌تر می‌شود، اما به‌زودی راه‌های جدیدی برای تشویق افراد به استفاده از دستگاه‌های ورزشی در پیش پای آنان گذاشته‌خواهد شد. راه‌هایی که ما را در برابر تهدیدات آشکار و پنهانی که سلامتمان را به خطرمی‌اندازند، محافظت خواهند کرد. به‌عنوان مثال، در این مورد می‌توان به شرکت اپل اشاره کرد. این شرکت همکاری را با شرکت نایکی آغاز کرده که نتیجه آن معرفی کیت‌هایی‌ ورزشی است که کفش‌های نایکی را به دستگاه‌های آی‌پاد متصل می‌کنند (با مراجعه به آدرس اینترنتی www.tinyurl.com/6cxzqd اطلاعات جزئی‌تر را مشاهده کنید). شما می‌توانید با صرف هزینه‌ای کمتر از بیست پوند ماجول کوچکی را دریافت کنید که در جیب مخصوصی در کفش‌های ویژه دو نایکی قرار می‌گیرند. به این ترتیب، این ماجول کوچک در زمان انجام تمرین‌ها اطلاعات مربوط به فعالیت‌های ورزشی را از طریق یک ارتباط بی‌سیم به گیرنده‌ای که به آی‌پاد نانو شما متصل می‌شود، ارسال می‌کند. به این ترتیب، می‌توانید بازخورد آنی را از کیفیت این فعالیت‌ها به دست آورده و از آن‌ها استفاده کنید.

تمرینات با ارزش

اگر قادر نیستید تا انگیزه خود را پس از رفت‌وآمدهای مکرر مابین چند باشگاه ورزشی همچنان حفظ کنید، می‌توانید از فناوری اپل برای ایجاد هیجان و به جنبش واداشتن سالن ورزشی‌تان استفاده کنید. اصل این ایده به این شکل است که آی‌پاد خود را به دستگاه‌های ورزشی موجود در باشگاه ورزشی متصل‌کرده و پس از آن Playlist دستچین شده‌ای را که شامل تراک‌های پر جنب و جوش است انتخاب کنید. در انتهای تمرین، آی‌پاد شما اطلاعاتی را که به‌وسیله دستگاه ورزشی Log شده‌اند، خواهد خواند. در اثنای این کار آی‌پاد شما حتی می‌تواند از طریق لینک اتصال شارژ هم شود. بعد از برگشت به خانه می‌توانید اطلاعات موجود را از طریق نرم‌افزار همزمان‌سازی اپل روی کامپیوتر شخصی‌تان دانلود کنید تا سابقه‌ای از پیشرفت‌های ورزشی‌تان ثبت و ضبط شوند.

اگر به ایده Tricoder پزشکی برگردیم، خواهیم دید که شرکت نوکیا هم فناوری جدیدی را با نام Eco Sensor Concept معرفی کرده است (برای کسب اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه کنید). کاربران با بر تن کردن حسگرهای ویژه امکان ارسال اطلاعات را به‌صورت بی‌سیم به گوشی موبایل فراهم می‌کنند. طبق اطلاعات ‌سایت نوکیا این سنسورها انواع متنوعی را از جمله سنسور منواکسیدکربن و سنسور میزان اشعه ماوراء بنفش شامل می‌شوند. در این سایت آمده است که حتی حسگر میزان نویز نیز قادر است فرد را از حضور در محیط‌های پر سر و صدایی که می‌توانند به سیستم شنوایی آسیب برسانند، بر حذر دارد. فناوری‌هایی مانند Eco Sensor Concept هنوز راه درازی تا کامل شدن در پیش دارند، اما مانند تمام ایده‌ها اینک در حال راه یافتن به بیرون از محیط‌های آزمایشگاهی هستند. در آینده‌ای نزدیک این فناوری و فناوری‌هایی مانند آن نقش پررنگ و مهمی را در بخش‌های متعددی از وجوه زندگی ما انسان‌ها ایفا خواهند کرد.

بیماران مجازی در خدمت آزمایش داروها

تا چه اندازه به ایجاد مدل کامپیوتری از یک انسان کامل که بتواند به‌طور مستمر به تأثیر بیماری‌ها و پاسخ به درمان‌ها عکس‌العمل نشان دهد، نزدیک شده‌ایم؟ امروزه، شرکت‌های داروسازی با در دست داشتن قدرت عظیم محاسباتی که روز به روز از قیمت و هزینه آن کاسته می‌شود و با استفاده از مدل‌های فعلی، راه‌های جدیدی را برای ایجاد محصولات جدید کشف می‌کنند.  دنیس نوبل از دانشگاه آکسفورد ساخت یکی از نخستین شبیه‌سازهای بیولوژیکی این‌چنینی را در دهه 1960 میلادی آغاز کرد. بعد از گذشت چهار دهه، مدل ساخته شده وی از قلب انسان آن‌چنان دقیق از کار در آمده بود که متخصصان درمان‌شناسی (Therapeutic) دانشگاه پالو آلتو کالیفرنیا به‌تازگی از آن مدل برای کمک به آزمایش داروی Ranolazine که در درمان بیماری آنژین به کار گرفته می‌شود، استفاده کردند.  شرکت امریکایی Entelos مدل مجازی از یک موش دیابتیک را برای مطالعه روی روش درمان دیابت نوع یک ایجاد کرده است. محققان قادر خواهند بود با استفاده از فناوری Physiolab این شرکت بدون این‌که حتی آسیبی به یک موش آزمایشگاهی برسد، داروها و دوزبندی آنان را امتحان کنند.

Entoles همچنین از فناوری Physiolab برای ایجاد شبیه‌سازی سیستم‌های زنده که از آنان به Virtual Patients یا بیماران مجازی یاد می‌کنند، استفاده خواهد کرد. این شرکت از این روش‌ها برای پیش‌بینی نتایج خروجی آزمون‌های دارویی و حتی کشف دلایل این‌که چرا نمونه‌های امتحان شده در حیوانات ممکن است در انسان به شکست منجر شوند، سود می‌برد.

احیای توانایی حرکت در اعضای فلج

اینک قدم بسیار مهمی در راه رسیدن به هدفی که در آن بتوان توانایی حرکت را به اعضای معلول و فلج بازگرداند، برداشته شده است. در اکتبر سال 2008 گروهی از دانشمندان به سرپرستی پروفسور Eberhard Fetz از دانشگاه واشینگتن برای نخستین بار روشی را کشف کردند که براساس آن می‌توانند اعصاب آسیب‌دیده‌ای را که وظیفه ارسال مستقیم فرامین به ماهیچه‌ها بر عهده داشتند، ترمیم کنند. بر این اساس حتی بیمارانی که توانایی استفاده و به‌کارگیری اعضای بدن خود را برای چندین سال از دست داده‌اند نیز می‌توانند از نورون‌های ریشه عصبی مغز خود استفاده کنند. به‌عنوان مثال، تلاش برای حرکت دادن یک پای فلج هنوز هم در صورت نبود مشکل دیگری می‌تواند اعصاب مرتبط را تحریک کند.

با توجه به این حقیقت، گروه کاری Fitz تصمیم گرفتند تا با آزمایش روی گروهی از میمون‌ها که دچار فلج در دست‌ها بودند تلاش کنند تا بخشی از توانایی حرکت دادن دست را به آنان بازگردانند. این میمون‌ها به‌سرعت آموختند که مچ دستان خود را دوباره به حرکت درآورند. علاوه بر آن، این گروه همچنین دریافتند که برای پیاده‌سازی این تکنیک نیازی نیست تا همان عصبی را که مرتبط با حرکت دادن عضو فلج است، تحریک کنند. «این نتایج برای نخستین بار نشان دادند که ارتباطات مصنوعی مستقیم مابین سلول‌های غشایی بیرونی و عضلات می‌تواند موجب کاهش اختلالات فیزیولوژیکی مسیر عصبی شده و کنترل حرکت را به اعضای فلج شده برگردانند.» این گزارش‌ها در مجله علمی نیچر به چاپ رسیدند.تلاش‌های این گروه اینک با تمرکز بر کوچک‌سازی تراشه‌های مورد نیاز که باید در مغز فرد کاشته شوند، هدف تسهیل ارتباط بین غشای مغزی و پالس‌های بی‌سیم را از طریق تقویت این پالس‌ها و ارسال آنان به عضلات آسیب‌دیده دنبال می‌کنند.

منبع: ماهنامه شبکه