فیبر نوری چیست و کاربرد و عملکرد فیبر نوری چگونه است

پیش گفتار

 

فیبر نوری یکی از محیط های انتقال داده با سرعت بالا است . امروزه از فیبر نوری در موارد متفاوتی نظیر: شبکه های تلفن شهری و بین شهری ، شبکه های کامپیوتری و اینترنت استفاده بعمل می آید. فیبرنوری رشته ای از تارهای شیشه ای بوده که هر یک از تارها دارای ضخامتی معادل تار موی انسان را داشته و از آنان برای انتقال اطلاعات در مسافت های طولانی استفاده می شود.

مبانی فیبر نوری

فیبر نوری ، رشته ای از تارهای بسیار نازک شیشه ای بوده که قطر هر یک از تارها نظیر قطر یک تار موی انسان است . تارهای فوق در کلاف هائی سازماندهی و کابل های نوری را بوجود می آورند. از فیبر نوری بمنظور ارسال سیگنال های نوری در مسافت های طولانی استفاده می شود.

مزایای فیبر نوری

فیبر نوری در مقایسه با سیم های های مسی دارای مزایای زیر است :

· ارزانتر. هزینه چندین کیلومتر کابل نوری نسبت به سیم های مسی کمتر است .

· نازک تر. قطر فیبرهای نوری بمراتب کمتر از سیم های مسی است .

· ظرفیت بالا. پهنای باند فیبر نوری بمنظور ارسال اطلاعات بمراتب بیشتر از سیم مسی است .

· تضعیف ناچیز. تضعیف سیگنال در فیبر نوری بمراتب کمتر از سیم مسی است .

· سیگنال های نوری . برخلاف سیگنال های الکتریکی در یک سیم مسی ، سیگنا ل ها ی نوری در یک فیبر تاثیری بر فیبر دیگر نخواهند داشت .

· مصرف برق پایین . با توجه به سیگنال ها در فیبر نوری کمتر ضعیف می گردند ، بنابراین می توان از فرستنده هائی با میزان برق مصرفی پایین نسبت به فرستنده های الکتریکی که از ولتاژ بالائی استفاده می نمایند ، استفاده کرد.

· سیگنال های دیجیتال . فیبر نور ی مناسب بمنظور انتقال اطلاعات دیجیتالی است .

· غیر اشتعال زا . با توجه به عدم وجود الکتریسیته ، امکان بروز آتش سوزی وجود نخواهد داشت .

· سبک وزن . وزن یک کابل فیبر نوری بمراتب کمتر از کابل مسی (قابل مقایسه) است.

· انعطاف پذیر . با توجه به انعظاف پذیری فیبر نوری و قابلیت ارسال و دریافت نور از آنان، در موارد متفاوت نظیر دوربین های دیجیتال با موارد کاربردی خاص مانند : عکس برداری پزشکی ، لوله کشی و ...استفاده می گردد.

با توجه به مزایای فراوان فیبر نوری ، امروزه از این نوع کابل ها در موارد متفاوتی استفاده می شود. اکثر شبکه های کامپیوتری و یا مخابرات ازراه دور در مقیاس وسیعی از فیبر نوری استفاده می نماین

بخش های مختلف فیبر نوری

یک فیبر نوری از سه بخش متفاوت تشکیل شده است :

هسته (Core)

هسته نازک شیشه ای در مرکز فیبر که سیگنا ل های نوری در آن حرکت می نمایند.

روکش Cladding  بخش خارجی فیبر بوده که دورتادور هسته را احاطه کرده و باعث برگشت نورمنعکس شده به هسته می گردد.

بافر رویه Buffer Coating  

روکش پلاستیکی که باعث حفاظت فیبر در مقابل رطوبت و سایر موارد آسیب پذیر ، است .

انواع فیبر نوری

صدها و هزاران نمونه از رشته های نوری فوق در دسته هائی سازماندهی شده و کابل های نوری را بوجود می آورند. هر یک از کلاف های فیبر نوری توسط یک روکش هائی با نام Jacket محافظت می گردند. فیبر های نوری در دو گروه عمده ارائه می گردند:

فیبرهای تک حالته (Single-Mode)

 بمنظور ارسال یک سیگنال در هر فیبر استفاده می شود نظیر : تلفن

فیبرهای چندحالته Multi-Mode

بمنظور ارسال چندین سیگنال در یک فیبر استفاده می شود( نظیر : شبکه های کامپیوتری)

فیبرهای تک حالته دارای یک هسته کوچک ( تقریبا" ۹ میکرون قطر ) بوده و قادر به ارسال نور لیزری مادون قرمز ( طول موج از ۱۳۰۰ تا ۱۵۵۰ نانومتر) می باشند. فیبرهای چند حالته دارای هسته بزرگتر ( تقریبا" ۵ / ۶۲ میکرون قطر ) و قادر به ارسال نورمادون قرمز از طریق LED می باشند 

ارسال نور در فیبر نوری

فرض کنید ، قصد داشته باشیم با استفاده از یک چراغ قوه یک راهروی بزرگ و مستقیم را روشن نمائیم . همزمان با روشن نمودن چراغ قوه ، نور مربوطه در طول مسیر مسفقیم راهرو تابانده شده و آن را روشن خواهد کرد. با توجه به عدم وجود خم و یا پیچ در راهرو در رابطه با تابش نور چراغ قوه مشکلی وجود نداشته و چراغ قوه می تواند ( با توجه به نوع آن ) محدوده مورد نظر را روشن کرد. در صورتیکه راهروی فوق دارای خم و یا پیچ باشد ، با چه مشکلی برخورد خواهیم کرد؟
در این حالت می توان از یک آیینه در محل پیچ راهرو استفاده تا باعث انعکاس نور از زاویه مربوطه گردد.در صورتیکه راهروی فوق دارای پیچ های زیادی باشد ، چه کار بایست کرد؟ در چنین حالتی در تمام طول مسیر دیوار راهروی مورد نظر ، می بایست از آیینه استفاده کرد. بدین ترتیب نور تابانده شده توسط چراغ قوه (با یک زاویه خاص) از نقطه ای به نقطه ای دیگر حرکت کرده ( جهش کرده و طول مسیر راهرو را طی خواهد کرد). عملیات فوق مشابه آنچیزی است که در فیبر نوری انجام می گیرد.

تکنولوژی ( فن آوری ) فیبر نوری

نور، در کابل فیبر نوری از طریق هسته (نظیر راهروی مثال ارائه شده ) و توسط جهش های پیوسته با توجه به سطح آبکاری شده ( Cladding) ( مشابه دیوارهای شیشه ای مثال ارائه شده ) حرکت می کند.( مجموع انعکاس داخلی ) . با توجه به اینکه سطح آبکاری شده ، قادر به جذب نور موجود در هسته نمی باشد ، نور قادر به حرکت در مسافت های طولانی می باشد. برخی از سیگنا ل های نوری بدلیل عدم خلوص شیشه موجود ، ممکن است دچار نوعی تضعیف در طول هسته گردند. میزان تضعیف سیگنال نوری به درجه خلوص شیشه و طول موج نور انتقالی دارد. ( مثلا" موج با طول ۸۵۰ نانومتر بین ۶۰ تا ۷۵ درصد در هر کیلومتر ، موج با طول ۱۳۰۰ نانومتر بین ۵۰ تا ۶۰ درصد در هر کیلومتر ، موج با طول ۱۵۵۰ نانومتر بیش از ۵۰ درصد در هر کیلومتر

 

سیستم رله فیبر نوری

بمنظور آگاهی از نحوه استفاده فیبر نوری در سیستم های مخابراتی ، مثالی را دنبال خواهیم کرد که مربوط به یک فیلم سینمائی و یا مستند در رابطه با جنگ جهانی دوم است . در فیلم فوق دو ناوگان دریائی که بر روی سطح دریا در حال حرکت می باشند ، نیاز به برقراری ارتباط با یکدیگر در یک وضعیت کاملا" بحرانی و توفانی را دارند. یکی از ناوها قصد ارسال پیام برای ناو دیگر را دارد.کاپیتان ناو فوق پیامی برای یک ملوان که بر روی عرشه کشتی مستقر است ، ارسال می دارد. ملوان فوق پیام دریافتی را به مجموعه ای از کدهای مورس ( نقطه و فاصله ) ترجمه می نماید. در ادامه ملوان مورد نظر با استفاده از یک نورافکن اقدام به ارسال پیام برای ناو دیگر می نماید.

یک ملوان بر روی عرشه کشتی دوم ، کدهای مورس ارسالی را مشاهده می نماید. در ادامه ملوان فوق کدهای فوق را به یک زبان خاص ( مثلا" انگلیسی ) تبدیل و آنها را برای کاپیتان ناو ارسال می دارد. فرض کنید فاصله دو ناو فوق از یکدیگر بسار زیاد ( هزاران مایل ) بوده و بمنظور برقرای ارتباط بین آنها از یک سیتستم مخابراتی مبتنی بر فیبر نوری استفاده گردد.

سیستم رله فیبر نوری از عناصر زیر تشکیل شده است :

فرستنده . مسئول تولید و رمزنگاری سیگنال های نوری است .

فیبر نوری مدیریت سیکنال های نوری در یک مسافت را برعهده می گیرد.

بازیاب نوری . بمنظور تقویت سیگنا ل های نوری در مسافت های طولانی استفاده می گردد.

· دریافت کننده نوری . سیگنا ل های نوری را دریافت و رمزگشائی می نماید.

در ادامه به بررسی هر یک از عناصر فوق خواهیم پرداخت .

فرستنده

وظیفه فرستنده، مشابه نقش ملوان بر روی عرشه کشتی ناو فرستنده پیام است . فرستنده سیگنال های نوری را دریافت و دستگاه نوری را بمنظور روشن و خاموش شدن در یک دنباله مناسب ( حرکت منسجم ) هدایت می نماید. فرستنده ، از لحاظ فیزیکی در مجاورت فیبر نوری قرار داشته و ممکن است دارای یک لنز بمنظور تمرکز نور در فیبر باشد. لیزرها دارای توان بمراتب بیشتری نسبت به LED می باشند. قیمت آنها نیز در مقایسه با LED بمراتب بیشتر است . متداولترین طول موج سیگنا ل های نوری ، ۸۵۰ نانومتر ، ۱۳۰۰ نانومتر و ۱۵۵۰ نانومتر است .

بازیاب ( تقویت کننده ) نوری

همانگونه که قبلا" اشاره گردید ، برخی از سیگنال ها در مواردیکه مسافت ارسال اطلاعات طولانی بوده ( بیش از یک کیلومتر ) و یا از مواد خالص برای تهیه فیبر نوری ( شیشه ) استفاده نشده باشد ، تضعیف و از بین خواهند رفت . در چنین مواردی و بمنظور تقویت ( بالا بردن ) سیگنا ل های نوری تضعیف شده از یک یا چندین " تقویت کننده نوری " استفاده می گردد. تقویت کننده نوری از فیبرهای نوری متععدد بهمراه یک روکش خاص (doping) تشکیل می گردند. بخش دوپینگ با استفاده از یک لیزر پمپ می گردد . زمانیکه سیگنال تضعیف شده به روکش دوپینگی می رسد ، انرژی ماحصل از لیزر باعث می گردد که مولکول های دوپینگ شده، به لیزر تبدیل می گردند. مولکول های دوپینگ شده در ادامه باعث انعکاس یک سیگنال نوری جدید و قویتر با همان خصایص سیگنال ورودی تضعیف شده ، خواهند بود.( تقویت کننده لیزری)

دریافت کننده نوری

وظیفه دریافت کننده ، مشابه نقش ملوان بر روی عرشه کشتی ناو دریافت کننده پیام است. دستگاه فوق سیگنال های دیجیتالی نوری را اخذ و پس از رمزگشائی ، سیگنا ل های الکتریکی را برای سایر استفاده کنندگان ( کامپیوتر ، تلفن و ... ) ارسال می نماید. دریافت کننده بمنظور تشخیص نور از یک "فتوسل" و یا "فتودیود" استفاده می کند.
منبع :  http://soroush206.blogfa.com

اینترنت بی سیم WiMAX

گسترش برنامه های کاربردی که پهنای باند زیادی نیاز دارد و لزوم دسترسی از راه دور کاربران و مشترکین به این برنامه ها، تقاضای روزافزونی را برای ارائه خدمات ارتباطی با پهنای باند بالا و شبکه های متناسب آن ایجاد نموده است.
تامین کنندگان فعلی ارتباطات برای دسترسی مشترکین به سرویسهای باند پهن به کمک خطوط تلفن (PSTN) با مشکلات زیادی روبرو هستند. آنان از زیرساخت سیمهای مسی استفاده می کنند که برای ارتقاء آن در هر محله نیاز به هزینه های اضافی قابل توجهی است که این امر عملاً مانع دسترسی آنها با باند پهن می شود.



سیستم های بی سیم سرویس دهندگان را قادر ساخته است تا این گونه سرویسها را در هر نقطه از منطقه تحت پوشش خود ارائه نمایند.


مزایای اینترنت بی سیم

1-پشتیبانی از کلیه پروتکلها و خصوصیات چندرسانه ای
2-مدیریت فراگیر از درونی ترین نقطه شبکه تا نقاط انتهایی آن
3-قابلیت کنترل و تنظیم کیفیت خط ارتباطی
4-پشتیبانی های مختلف همچون: نگهداری و گزارشهای مالی و آماری برای مشترکین
5-ارائه پهنای باند به میزان درخواستی کاربران
6-خدمات حسابداری برای سرویسهای اشتراکی
7-یکپارچگی خدمات صوت و تصویر، داده و اینترنت
8 -نیاز نداشتن دید مستقیم به آنتنNON-LINE OF SIGHT

سیستمهای NLOS که به معنی بی نیاز از دید مستقیم به آنتن میباشد سیستم بی سیم این گروه بوده و بر اساس شبکه های مبتنی بر IP می باشند که انواع برنامه های کاربردی پهن باند که دارای قابلیت انتقال صوت و تصویر نظیر IP telephony و video streaming را پشتیبانی می نمایند. این سیستمها از مودولاسیونهای تطبیقی 4 QAM، 16 QAM و 64 QAM استفاده می کنند و تجهیزات برون اتاقی را نیز شامل می شود. محدوده های تحت پوشش هر یک از ایستگاهها به عوارض و توپولوژی زمین بستگی خواهد داشت.
تجهیزات برون اتاقی سیستمهای NLOS و به سادگی می توان آنها را بالای برجها، روی پشت بامها یا داخل رکها نصب نمود. اتصال بین این تجهیزات تا مراکز اصلی از نوع Ethernet 10/100 Base T می باشد. مدیریت جامعی روی این تجهیزات و ایستگاههای زمینی به کمک پورتهای سریال، telnet و اتصالهای مبتنی بر وب یا سیستم اختصاصی کنترل و مدیریت مبتنی بر SNMP نظارت دارد.

راهکاری است منطبق بر استانداردهای Wireless ATM که می تواند بعنوان جایگزین خطوط پرسرعت مبتنی بر کابل در برقراری ارتباطات پرسرعت استفاده شود. این راهکار ارتباطی به شما اجازه می دهد تا با انعطاف پذیری بسیار زیاد حتی بدون نیاز به داشتن دید مستقیم، گره های شبکه را در کمترین زمان ممکن بصورت بیسیم به یکدیگر متصل نمایید.

کارایی زیاد، هزینه های اجرایی پایین و دیگر خصوصیات ممتاز این تکنولوژی باعث شده است تا استفاده از آن محدود به سازمانهای و شرکت های بزرگ نباشد، بطوریکه امروزه از این تکنولوژی با توجه به نداشتن حساسیت به شرایط جغرافیایی، برای ارائه خدمات ارتباطی در شهر و روستا به کاربران خانگی نیز استفاده میشود. این تکنولوژی پس از سالها تجربه انتقال اطلاعات بصورت بیسیم برای رسیدن به اهدافی کاملآ مشخص طراحی و ساخته شده است که در زیر به بررسی ویژگیهای آن می پردازیم.



مطابق با نیازهای شما

صنعت یا تجارت سازمان شما هر چه باشد می تواند مشکلات ارتباطی شما با اینترنت و یا دیگر دفاتر و شعب در سطح تهران را رفع نماید، چرا که :

در مقابل خدماتی که برای شما فراهم می کند، یک راهکار کاملاً اقتصادی است.

در دسترس بودن و کیفیت سرویس مورد نظر شما را در 99.99% اوقات تضمین می کند.
برای شما این امکان را فراهم می کند تا بتوانید بتدریج پهنای باند ارتباطی خود را افزایش دهید و با توجیه کامل اقتصادی از مزایای دسترسی پرسرعت به اینترنت یا شبکه شهری خود بهره مند شوند.
کارشناسان فنی ما به محض در خواست شما، نسبت به بررسی و تحلیل لینک ارتباطی مورد نظر شما اقدام می کنند.
پس از توافق و مشخص شدن نوع سرویس در عرض چند ساعت سرویس شما را راه ندازی خواهد شد.

ویژگیهای سرویس

تکنولوژی قابل اطمینان : استفاده از تکنولوژی ATM بصورت بیسیم، بعنوان یکی از مهمترین عوامل پیشرفت ارتباطات در قرن بیست و یکم به تنهایی می تواند عاملی برای انتخاب و اطمینان به عملکرد عالی این راهکار ارتباطی محسوب شود.
قابلیت اطمینان بالا : backbone شبکه بیسیم با استفاده از خطوط انتقال مایکرو ویو در فرکانسهای 2.5GHz ، 3.5GHz و 23GHz پشتیبان مطمئنی برای ارائه خدمات ارتباطی بیسیم در سطح شهر تهران فراهم آورده است.
امنیت تضمین شده : استفاده از VPN در لایه شماره سه و VLAN در لایه شماره دو شبکه، تضمین می کند که فریمهای اطلاعاتی به محض ورود به شبکه به بسته های غیر قابل نفوذ تبدیل شده و عملاً امکان دسترسی به محتوای آنها برای هیچ کس بجز گیرنده امکان پذیر نخواهد بود.
پهنای باند کاملاً اختصاصی : پهنای باندی که برای هر مشترک در نظر گرفته شده است، بصورت کاملاً اختصاصی محاسبه و تخصیص داده می شود و مشترک می تواند در تمام ساعات شبانه روز از حداکثر آن استفاده نماید.
ظرفیت بالا : خدمات در حال حاضر برای هر لینک ارتباطی از سرعت 64Kbps تا 10Mbps ارائه میشود، لذا مشترک می تواند بدون آنکه نگران محدودیت های آینده برای ارتقاء سرویس باشد، با تواجه به برنامه های گسترش فعالیت های خود و مسائل اقتصادی از این خدمات استفاده نماید.
سازگار با شبکه موجود شما : به راحتی نصب یک دستگاه plug-and-play می توانید شبکه حال حاضر خود را به اینترنت یا شبکه دیگری در آنسوی شهر متصل نمایید. به شما این امکان را میدهد تا بدون داشتن نگرانی از اینکه شبکه کنونی شما با چه تکنولوژی کار می کند، ارتباط آنرا با اینترنت یا دیگر شبکه ها برقرار نمایید. در واقع اگر به موضوع ساده نگاه کنیم به شما این امکان را میدهد تا در مدت چند ساعت بصورت مجازی یک کابل Ethernet (یا یک خطE1) از یک ساختمان به سمت ساختمان دیگری در قسمت دیگر شهر برقرار کنید.

تلویزیون هوشمند و اینترنت

تلویزیون، در همین مدت کوتاه عمر خود، نقش قابل توجهى در انتقال اطلاعات داشته است. امروزه، تلویزیون در تمام دنیا رسانه اى با بیشترین مخاطب است. بر طبق تحقیقات، به طور میانگین یک چهارم از وقت بیدارى مردم در پاى تلویزیون مى گذرد. دلایل محبوبیت تلویزیون بسیار است که خود بحث دیگرى مى طلبد. اما از دلایل اصلى آن مى توان به سادگى آن (عدم نیاز به دریافت اطلاعات زیاد از مخاطب) و امکان انتقال مقدار زیادى اطلاعات اشاره کرد. ضمن آنکه از تلویزیون مى توان هم براى اهداف تفریحى و هم امور جدى همچون آموزش استفاده کرد.
اما در حال حاضر، نسل جدیدى از تلویزیون در حال ورود به عرصه رسانه ها است. میلیون ها دلار اکنون هزینه مى شود تا ما در خانه هایمان واقعاً فرد دیگرى داشته باشیم و بتوانیم با او رابطه برقرار کنیم.

اما تلویزیون هوشمند (ITV) چیست؟ در معناى کلى آن، تلویزیون هوشمند تلویزیونى است که به بیننده اجازه مى دهد از راه هایى به جز کم و زیاد کردن صدا یا تغییر کانال با آن ارتباط برقرار کند. براى مثال، در یک تلویزیون هوشمند شما مى توانید از یک بانک فیلم، فیلمى را براى پخش مخصوص خود انتخاب کنید، یا با استفاده از آن با افراد دیگر یک بازى انجام دهید یا خریدى را از خانه و توسط تلویزیون خود انجام دهید. به عبارتى دیگر، تلویزیون هوشمند تلویزیونى است که داراى یک «مسیر بازگشت» است. یعنى در این تلویزیون، اطلاعات نه تنها از پخش کننده به بیننده مى رسد، بلکه اطلاعاتى نیز از سوى بیننده به پخش کننده باز مى گردد. ویژگى جالب سیستم هاى تلویزیون هوشمند آن است که توانایى آن را دارد تا مخصوص هر دستگاه تلویزیون یا بیننده، محتواى مخصوص به آن بیننده را در اختیار بگذارد. اکنون دو کاربرد مشخص ITV میان مخاطبان طرفدار بیشترى دارد:

۱- T-commerce یا تجارت از طریق تلویزیون: مثلاً شما مى توانید با استفاده از تلویزیون خود پیتزا سفارش دهید، بدون آنکه نیاز باشد تلفنى این کار را انجام دهید یا کامپیوتر خود را روشن کنید و از طریق اینترنت این عملیات را انجام دهید.

۲- ارتباط با برنامه ها: تصور کنید که بتوانید پخش یک فیلم را براى چند لحظه متوقف کنید (pause) بدون آنکه چیزى را از دست بدهید و یا با کلیک کردن، اطلاعات بیشترى از یک تبلیغ تلویزیونى به دست آورید.

تا همین جا مى بینید که به نظر مى رسد، ارتباط زیادى میان اینترنت و تلویزیون هاى هوشمند وجود داشته باشد. اما حقیقت آن است که تلویزیون هوشمند مفهومى کلى تر است و اینترنت تنها یکى از ابزارهاى رسیدن به چنین سیستمى است. در واقع پیش از رواج اینترنت به عنوان یک شبکه گسترده عمومى، ایده تلویزیون هوشمند شکل گرفته است. دهه ،۱۹۷۰ زمانى است که براى اولین بار تله تکست و تبلیغات تلویزیونى interactive معرفى شد. به این ترتیب، نوعى سیستم تلویزیون هوشمند شکل گرفت. اما در دهه ،۱۹۹۰ یکسرى تغییرات اساسى در دنیاى ارتباطات شکل گرفت و در زمینه تلویزیونى، هم امکانات تولید و هم شبکه هاى پخش به فرآیند دیجیتالى شدن وارد شدند و در نهایت در اواخر این دهه سرویس هاى تلویزیونى هوشمند کاملى ارائه شد. شرکت skydigital به عنوان اولین ارائه دهنده در اکتبر سال ،۱۹۹۸ سرویس خود را معرفى کرد، سپس cable&wireless,NTL و ONdigitd سرویس هاى خود را طى سال هاى ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ ارائه کردند. در حال حاضر، این سیستم ها امکانات مختلفى براى کاربر فراهم کرده اند. براى مثال، در یکى از این برنامه ها که در حقیقت یک مسابقه است («چه کسى مى خواهد میلیونر شود؟») بیننده مى تواند نسخه اى از مسابقه را مخصوص خود داشته باشد و مسابقه را انجام دهد و در صورتى که مایل بود نتایج را ارسال کند، با ارسال نتایج او قادر خواهد بود خود را با دیگران مقایسه کند و یا حتى جایزه مسابقه را ببرد، به عنوان مثال دیگر، برنامه هاى ورزشى اى هستند که امکان شرط بندى را در هنگام انجام مسابقه فراهم مى کنند. به این ترتیب، بیننده در یک وضعیت فعال قرار مى گیرد.

همان طور که پیشتر اشاره شد، براى ارائه چنین سرویس هایى روش هاى مختلفى وجود دارد که اینترنت یکى از این روش ها و شاید مهم ترین آنها است. از دیگر روش ها مى توان به استفاده از شبکه موبایل و یا سرویس کابلى اشاره کرد. اما اینترنت، به دلیل ویژگى هایش روش بسیار مناسبى براى این منظور است که در هفته بعد به آن خواهیم پرداخت.